طراحی و روانسنجی ابزار ارزیابی رفتار جنسی دختران جوان

چکیده مقدمه: اندازه گیری صحیح شاخص مورد مطالعه، هدف هر مطالعه می باشد. رفتار جنسی ریشه در باورها مردم دارد. بنابراین، شناخت این رفتارها و طراحی یک ابزار روا و پایا جهت ارزیابی رفتار جنسی می تواند در جهت ارتقاء برنامه های سلامت جنسی اثرگذار باشد. این مطالعه با هدف طراحی و روانسنجی ابزار ارزیابی رفتار جنسی دختران جوان انجام شد. روش کار: این مطالعه به روش تلفیقی اکتشافی بر روی دختران جوان 34-18 سال شهر تهران در سال 1392-1390 انجام گرفت. در مرحله اول از روش کیفی رویکرد تحلیل محتوا، الگوی گرانهیم و لاندمن، استفاده شد. داده های کیفی با استفاده از جلسات گروهی متمرکز و مصاحبه فردی از 65 دختر جوان جمع آوری شد. استخر آیتم ها براساس مفاهیم استخراج شده در بخش کیفی مطالعه، تدوین گردید. از آنجا که برخی از سوالات مختص دخترانی بود که دوستی با جنس مقابل را تجربه کرده بودند و برخی دیگر مختص دخترانی بود که رابطه جنسی را تجربه کرده بودند، نسخه اولیه پرسشنامه بر اساس اینکه هر آیتم برای چه گروه از دختران قابل استفاده است، به 5 پرسشنامه تفکیک شد. همچنین، دو پرسشنامه (تعامل با جنس مقابل و آسیب سنجی جنسی) دارای طیف لیکرت نبود، بنابراین، امکان ارزیابی روانسنجی برای این دو پرسشنامه وجود نداشت. از این رو، روانسنجی 3 پرسشنامه دیگر (تجربه جنسی در تجرد، رفتار جنسی مخاطره آمیز و باور آموزش جنسی) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در بخش کیفی 5 درونمایه "تعامل با جنس مقابل"، "مخاطره جنسی"، "حفاظت جنسی"، "آموزش جنسی" و "آسیب پذیری جنسی" استخراج شد. تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه غربالگری تجربه جنسی در تجرد به استخراج 5 عامل (باورهای انگیزشی، عمکرد، بازدارنده های تجربه جنسی، تسهیل کننده های تجربه جنسی و تعهد به بکارت)، پرسشنامه رفتار جنسی پرخطر به استخراج 2 عامل (رفتارهای محافظتی و رفتارهای مخاطره آمیز جنسی) و پرسشنامه باور آموزش جنسی نیز به استخراج 2 عامل (باور آموزشی و باور عملکردی) انجامید. آلفای کرونباخ و آزمون باز آزمون برای پرسشنامه غربالگری تجربه جنسی 88/0 و 85/0، برای پرسشنامه رفتار جنسی پرخطر 63% و 87/0 و برای پرسشنامه باور آموزش جنسی 78/0 و 80/0 به دست آمد. نتیجه گیری: این مطالعه، نتایج اولیه از روانسنجی پرسشنامه های تجربه جنسی در تجرد، رفتار جنسی مخاطره آمیز و باور آموزش جنسی ارائه داده است. مطالعات دیگر به منظور ارتقاء کیفیت پرسشنامه ها توصیه می شود.